Một tàu hải cảnh Trung Quốc. (Ảnh: Getty)
Tại cuộc họp báo hôm qua, Phó trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách vấn đề Đông Á, bà Colin Willett nói rằng, Washington hoài nghi về tuyên bố của Trung Quốc rằng đã nhận được sự ủng hộ của hàng chục quốc gia trong vụ kiện “đường lưỡi bò”.
Bà Collin cũng kêu gọi Trung Quốc tránh gây thêm các hành động khiêu khích sau khi Tòa trọng tài thường trực (PCA) ở Hà Lan đưa ra phán quyết. Quan chức này nhấn mạnh, Mỹ có rất nhiều phương án để đối phó nếu Trung Quốc có hành động khiêu khích như vậy, Cụ thể, ngoài gây sức ép ngoại giao, các biện pháp đối phó của Mỹ có thể bao gồm đẩy nhanh các hoạt động tuần tra tự do hàng hải cũng như tăng viện trợ quốc phòng cho các quốc gia Đông Nam Á
Tuy từ chối nêu chi tiết các biện pháp đối phó nếu Bắc Kinh tiếp tục tuyên bố phớt lờ phán quyết của tòa, song bà Collin nói rằng: Theo tôi đây là một bước ngoặt quan trọng không chỉ với Mỹ mà với toàn khu vực”. Bà Collin nói, Mỹ hy vọng Trung Quốc sẽ coi phán quyết là cơ hội để bắt đầu đối thoại nghiêm túc với các nước láng giềng.
Bà Collin nhấn mạnh, Mỹ coi phán quyết của PCA có tính ràng buộc. “Chúng tôi, nước Mỹ, có lợi ích quốc gia rõ ràng tại khu vực này. Chúng tôi sẽ duy trì các cam kết hợp tác quốc phòng và an ninh ở đây”, bà Collin nói.
Việc Mỹ ứng phó với các kịch bản sau khi PCA đưa ra phán quyết được coi là phép thử đối với các cam kết của Washington ở khu vực trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng trở nên hung hăng.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với khoảng 90% diện tích ở Biển Đông, trong đó có các tuyên bố chủ quyền chồng lấn với các nước Đông Nam Á. Để thách thức yêu sách chủ quyền phi lý này của Bắc Kinh, Mỹ đã tăng cường các hoạt động tuần tra tự do hàng không, hàng hải ở khu vực bất chấp cảnh báo của Trung Quốc. Cuối tuần trước, Hải quân Mỹ đã điều 2 cụm tàu sân bay gồm tàu sân bay John C. Stennis và Ronald Reagan tham gia diễn tập chung ở vùng biển phía đông Philippines ngay trước thềm phán quyết của PCA. Tư lệnh Hải quân Mỹ khẳng định, việc triển khai cùng lúc 2 cụm tàu sân bay ở một vùng biển là điều xưa nay hiếm với Mỹ và cho thấy cam kết an ninh mạnh mẽ của Washington ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
| Philippines đã khởi kiện Trung Quốc ra tòa quốc tế từ tháng 1/2013. Đơn của Philippines đề nghị phân xử 3 việc: làm rõ tính pháp lý của đường 9 đoạn, còn gọi là đường lưỡi bò của Trung Quốc ôm lấy một vùng rộng lớn ở Biển Đông; quy chế của những thực thể Trung Quốc chiếm đóng như các bãi cạn và các quyền hàng hải của chúng, và các hoạt động của Trung Quốc trong những nơi Philippines coi là vùng đặc quyền kinh tế của họ. Phán quyết của tòa án trọng tài dự kiến sẽ được đưa ra vào ngày 7/7 tới và được cho là sẽ bất lợi với Trung Quốc. |
Tác giả bài viết: Minh Phương (Tổng hợp)