Đề xuất bỏ biên chế vĩnh viễn đối với giáo viên

Về chính sách đối với nhà giáo, dẫn Nghị quyết của Đảng: “Lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp”, ông Khang cho rằng nếu luật hóa được điều này sẽ có ý nghĩa tôn vinh nhà giáo rất lớn. Tuy nhiên, việc ưu đãi đó theo ông Khang trong bối cảnh hiện nay không cải thiện đươc nhiều cuộc sống của nhà giáo.

"Thực tế hiện nay lương hành chính sự nghiệp công lập của nước ta rất thấp, người lao động không sống được bằng lương. Giáo viên công lập cũng trong tình trạng đó. Nguyên nhân căn bản của tình trạng này là năng suất lao động của người Việt Nam qua thấp.

Chính sách không vẽ ra được tiền. Chỉ có năng suất lao động mới tạo ra của cải vật chất và tiền bạc.

Cũng như các ngành khác, ngành giáo dục phải cơ cấu lại hệ thống các trường công lập, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên; giảm biên chế thừa; cho nghỉ việc những người năng lực yếu kém,... Làm được việc này năng suất lao động sẽ tăng, lương nhà giáo sẽ tăng, cuộc sống nhà giáo sẽ ổn định bền vững. Không cần chính sách ưu đãi kiên cường nào khác", ông Khang nói.

Ông Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng Trường Marie Curie, Hà Nội. Ảnh: Thanh Hùng.

Người làm được việc thì ít, người yếu kém thì nhiều

Cùng đó, ông Khang cũng đề xuất bỏ biên chế vĩnh viễn.

"Nên bỏ “biên chế” như hiện nay đối với cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên công lập. Tất cả đều thực hiện chế độ “Hợp đồng lao động” có thời hạn.

Bởi như vậy thì người lao động có động lực để nâng cao năng lực và phẩm chất, có ý thức hoàn thành tốt nhiệm vụ, khắc phục tình trạng ỷ lại, ăn bám, dựa dẫm,...

Có khó nhất hiện nay là giải quyết hậu quả của hàng chục năm trước để lại. Biên chế công chức, viên chức quá lớn; người làm được việc thì ít, người yếu kém thì nhiều. Tâm lý bám vào Nhà nước còn đang nặng nề".

Khó đến mấy cũng phải làm bằng được. Cần có những điều luật để làm căn cứ giải quyết vấn đề này. Trên cơ sở đó Chính phủ xây dựng lộ trình triển khai thực hiện trong 5 hoặc 10 năm tới.

Ông Khang lấy dẫn chứng sự việc hơn 400 giáo viên bị cắt hợp đồng ở huyện Thanh Oai mới đây và đánh giá câu chuyện vừa đúng nhưng vừa đau.

“Tôi thấy đau nhưng tôi còn thấy đúng. Nhưng phải chịu đau, vì nó là hậu quả của nhiều năm về trước".

Về chính sách đối với sinh viên sư phạm, theo ông Khang, Gần đây có ý kiến thay bằng chính sách “tín dụng sư phạm”: Sinh viên sư phạm được vay tiền để nộp học phí và trang trải chi phí ăn ở trong quá trình học tập, sau khi tốt nghiệp nếu làm được việc trong ngành giáo dục được một số năm nào đó thì được xóa nợ.

Đó là một sáng kiến thay thế chính sách miễn tiền học phí cho sinh viên sư phạm lâu nay, tuy nhiên tính hiệu quả của chính sách tín dụng sư phạm thật đáng nghi ngờ.

Bởi nguyên nhân cơ bản để người ta chọn ngành sư phạm hay không là ở 2 điều là tốt nghiệp sư phạm có việc làm hay không và lương giáo viên có đủ sống hay không?

Nếu giải quyết được 2 câu hỏi đó một cách thỏa đáng thì ngành sư phạm thực sự sẽ có sức hút rất lớn, người ta sẽ tự xoay xở để có tiền đi học sư phạm.

Vì vậy, theo ông Khang không cần có những chính sách ưu đãi đặc biệt cho sinh viên sư phạm (như miễn học phí hay tín dụng sư phạm).