Cuộc chiến ngao - cát ở cửa biển Hải Phòng

Khoảng 14 giờ ngày 28-5, trên 40 tàu cát lừng lững tiến vào khu vực bãi ngao của vài chục hộ dân ở khu vực Gò Đông, cửa sông Văn Úc, huyện Kiến Thụy (TP Hải Phòng). Chỉ trong chốc lát, bãi nuôi ngao rộng hàng trăm hecta ầm vang tiếng máy nổ phành phành của những con "quái vật khổng lồ" đang vươn những chiếc vòi xuống lòng sông. Từ những chòi canh, biệt đội săn bắt tàu cát tặc của người dân nơi đây cùng bật dậy. Họ sử dụng xuồng máy, canô lao ra la hét, ngăn cản, xua đuổi những tàu hút cát đang tàn sát bãi ngao sắp thu hoạch.

"Biệt đội săn bắt tàu cát tặc"

Thấy người dân từ tứ phía kéo ra, những tàu cát rút vòi bỏ chạy. Hai chiếc tàu BKS NN-1046 (trọng tải 1.400 tấn) và TB-3366 (trọng tải 1.200 tấn) đang hút cát tại bãi ngao của ông Đồng Đức Khang bị bà con bắt giữ. Họ khống chế tàu rồi gọi cho lực lượng biên phòng đến giải quyết. Tuy vậy, sau nhiều giờ chờ đợi vô vọng, họ đành chụp ảnh, lưu lại tọa độ bắt giữ tàu rồi yêu cầu những tàu cát này về trạm kiểm soát biên phòng sông Văn Úc thuộc Đồn Biên phòng Kiến Thụy.

Ngồi trên chiếc xuồng của người dân áp tải 2 chiếc tàu cát về trạm biên phòng, chúng tôi không khỏi lo lắng. Từng nghe rất nhiều chuyện về sự hung hăng của cát tặc đồng thời chứng kiến sự phẫn nộ của ngư dân khi chứng kiến ngao bị hút lên tàu cát, một cuộc chiến thực sự rất có thể sẽ xảy ra. Rất may, mọi việc diễn ra êm thấm.

Đến chập tối, 2 chiếc tàu cát được áp tải về neo đậu tại trước cửa Trạm Kiểm soát biên phòng sông Văn Úc. Tuy nhiên, đơn vị này vẫn không tiếp nhận vụ việc. Bức xúc, hàng chục người dân đã kéo nhau vào trong trạm. Tại đây to tiếng, cãi vã đã xảy ra khi người dân cho rằng lực lượng biên phòng quá thờ ơ với những thiệt hại của người dân.

Bà Nguyễn Thị Yến - một hộ nuôi ngao ở thôn Nam Hải, xã Đoàn Xá, huyện Kiến Thụy - bức xúc: "Thiệt hại của việc tàu cát xông vào hút trộm tại bãi ngao quá lớn trong khi lực lượng biên phòng hầu như không làm gì hỗ trợ khiến chúng tôi phải tự lập biệt đội săn bắt tàu cát tặc".

Tàn phá 600 ha ngao

Sau nhiều giờ căng thẳng, đến đêm 28-5, biên bản tiếp nhận nguồn tin về tội phạm do Trạm Biên phòng sông Văn Úc, các đơn vị công an và người dân mới được xác lập.

Theo đó, 2 chiếc tàu do Hoàng Văn Cương (SN 1986, ngụ tỉnh Nam Định) và Phạm Văn Đại (SN 1980, trú tỉnh Hải Dương) làm thuyền trưởng. Khi bị người dân giữ lại thì trên tàu TB-3366 đã hút được 500 m3 cát, tàu NN-1046 là 100 m3.

Ông Vũ Trí Tuân, Hội trưởng Hội Nuôi ngao ở khu vực cửa sông Văn Úc, cho biết nơi đây là vùng bãi bồi rộng gần 1.000 ha, người dân khai thác thủy hải sản từ bao đời nay. Hơn 10 năm trước, người dân thử nghiệm nuôi ngao và tới nay đã có hàng chục hộ với hàng trăm lao động sống nhờ vào nghề này.

Tuy nhiên, 2 năm trở lại đây, vùng cửa sông Văn Úc luôn dậy sóng bởi cuộc chiến giữa người nuôi ngao và tàu khai thác cát. Vùng cửa sông này chứa một lượng cát lớn nên hàng trăm tàu khai thác cát trái phép đổ về đây. Ban đầu, những tàu này hút cát tại những nơi không có bãi ngao. Dần dà, lượng cát cạn kiệt, cát tặc không ngần ngại xông thẳng vào các bãi ngao để hút trộm cát. Hậu quả năm 2017, có tới hơn 600 ha ngao bị ảnh hưởng với số lượng ngao chết từ 30%-70%.

"Hơn 20 hộ nuôi ngao mất trắng số tiền gần 100 tỉ đồng. Trước việc ngao chết hàng loạt, quá xót xa, người dân chúng tôi gửi đơn kiến nghị khắp nơi. Bên cạnh đó, không chịu khoanh tay đứng nhìn tàu cát tự do xâm nhập vào lãnh địa nuôi ngao, ngư dân chúng tôi đã lập ra những đội phản ứng nhanh tự mình vây bắt tàu cát tặc" - ông Tuân nói.