Năm 2009, TP Hải Phòng thực hiện thu hồi đất phục vụ xây dựng dự án đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng. Gia đình anh Đào Viết Định, trú thôn Câu Đông, xã Quang Trung, An Lão có 300 m2 đất bị thu hồi, được bố trí lô dất 100 m2 tại khu tái định cư Quang Trung. Lúc được chi trả tiền bồi thường, gia đình anh bị giữ lại 40 triệu đồng tiền đất tái định cư.
8 năm chờ giấy đỏ
Năm 2010, anh Định xây căn nhà hai tầng rưỡi khang trang ở khu tái định cư. Từ đó đến nay, anh đã rất nhiều lần đề nghị chính quyền cấp giấy đỏ mà không được. “Họ giải thích tiền chúng tôi tạm ứng chưa được chủ đầu tư nộp vào ngân sách huyện nên chưa được cấp giấy đỏ. Không có giấy, chúng tôi gặp rất nhiều phiền toái, muốn bán nhà đi nơi khác cũng không xong…” - anh Định nói.
Tương tự, bà Đỗ Thị Minh, cũng ở khu tái định cư Quang Trung, huyện An Lão, cho biết gia đình bà đã chờ hết năm này qua năm khác vẫn không thấy giấy đỏ đâu. “Chúng tôi muốn vay vốn để sản xuất nhưng nhà không có giấy đỏ nên không thể thế chấp ngân hàng”.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, để thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, hàng ngàn hộ dân thuộc các quận / huyện Hải An, Dương Kinh, Kiến Thụy, An Lão phải di dời. Hải Phòng đã xây hàng chục khu tái định cư tại các địa phương trên và đến cuối năm 2012, toàn bộ các lô tái định cư đã được giao cho người dân.
Tuy nhiên, đến nay vẫn còn gần 900 hộ dân thuộc hai huyện An Lão và Kiến Thụy chưa được cấp giấy đỏ. Trong đó An Lão có 690 hộ ở sáu khu tái định cư, Kiến Thụy có 190 hộ. Người dân liên tục kiến nghị tới chính quyền nhưng không được giải quyết. Do đó, vấn đề này luôn trở nên nóng bỏng tại các cuộc tiếp xúc cử tri ở địa phương.
Những căn nhà trong khu tái định cư Quang Trung này chưa được cấp giấy đỏ. Ảnh: Đ.HOÀNG |
Giấy biên nhận người dân nộp tạm ứng tiền giao đất tái định cư. Theo huyện An Lão, số tiền này bị VIDIFI “tạm giữ” từ nhiều năm qua. |
Chủ đầu tư trả lời nước đôi
Ông Vũ Văn Tuyến, Trưởng phòng TN&MT huyện An Lão, xác nhận huyện chưa thể cấp giấy đỏ cho các hộ dân tái định cư đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng. Lý do, tiền đất tái định cư của các hộ dân chưa được nộp vào ngân sách. Số tiền này bị chủ đầu tư là Tổng Công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI) “tạm giữ” từ nhiều năm qua.
Theo UBND huyện An Lão, năm 2009, do TP Hải Phòng không có kinh phí thực hiện giải phóng mặt bằng, đầu tư cơ sở hạ tầng các khu tái định cư dự án đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng nên chủ đầu tư VIDIFI đã ứng kinh phí thực hiện. Khi bồi thường, VIDIFI tạm giữ 40,8 tỉ đồng tiền tạm ứng đất tái định cư của các hộ dân huyện An Lão, không nộp vào ngân sách theo quy định. Tại huyện Kiến Thụy, chủ đầu tư VIDIFI cũng tạm giữ 19 tỉ đồng là tiền tạm ứng đất tái định cư của 190 hộ dân thuộc diện tái định cư.
UBND huyện An Lão cho rằng VIDIFI tạm giữ số tiền này là trái quy định của pháp luật vì tiền đất của dân phải được nộp vào ngân sách, chủ đầu tư không được phép giữ. Huyện An Lão đã nhiều lần có văn bản đề nghị TP Hải Phòng yêu cầu VIDIFI hoàn trả số tiền này vào ngân sách để cấp giấy đỏ cho dân. Tuy nhiên, đến nay chủ đầu tư không thực hiện nên cả hai huyện An Lão và Kiến Thụy vẫn chưa thể cấp giấy cho dân.
Theo thông tin từ UBND TP Hải Phòng, đến nay giữa UBND TP Hải Phòng và VIDIFI vẫn chưa thực hiện xong việc thanh, quyết toán các khu tái định cư dự án đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng. Lý do là trước đây giá đất tái định cư được tính chưa đầy đủ, chỉ mới có phần giá đất, chưa tính phần đầu tư cơ sở hạ tầng. Hiện UBND TP Hải Phòng đã chỉ đạo các địa phương và sở, ngành liên quan xác định lại giá đất tái định cư, làm cơ sở để quyết toán với VIDIFI. Sau đó, các hộ dân mới có thể được cấp giấy.
Vì sao VIDIFI giữ hàng chục tỉ tiền tạm ứng của dân? Công ty có hợp tác với chính quyền địa phương để giải quyết quyền lợi cho người dân tái định cư? Qua điện thoại, ông Nguyễn Văn Tỉnh, Tổng Giám đốc VIDIFI, không trả lời trực tiếp các câu hỏi trên mà chỉ cho rằng huyện An Lão và Kiến Thụy hiểu sai vấn đề. Dự án đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng thực hiện giải phóng mặt bằng theo cơ chế đặc thù, trước đây chế độ, chính sách nhiều cái địa phương làm chưa đúng. Do đó TP Hải Phòng đang phải yêu cầu tính lại giá đất tái định cư.
“Tôi khẳng định VIDIFI đã làm đúng các chế độ, chính sách theo quy định. Làm gì có chuyện doanh nghiệp làm sai khiến dân không được cấp giấy đỏ” - ông Tỉnh khẳng định. Tuy nhiên, ngay sau đó ông Tỉnh lại cho hay: “VIDIFI đang chờ TP Hải Phòng có ý kiến chính thức, TP quyết thế nào chúng tôi thực hiện thế, TP bảo chúng tôi sai thì chúng tôi sửa (!?)”.