Phần 1: Chuẩn bị lên đường
| Dự án khôi phục các công trình cổ thuộc con đường tơ lụa đang được các nước Trung Á xúc tiến trong những năm gần đây. |
Con đường tơ lụa xuất phát từ thành Trường An (Tây An, Trung Quốc ngày nay), qua Tân Cương của Trung Quốc, Mông Cổ, Trung Á sau đó rẽ nhiều nhánh đi Ấn Độ, Trung Đông rồi sang châu Âu. Nhưng tôi lại chọn điểm xuất phát của mình lại là Kuwait thuộc khu vực Trung Đông nhiều tài nguyên về dầu hỏa. Như vậy tôi đi theo lộ trình ngược lại với đoàn thương nhân lạc đà năm xưa.
Lý do là tôi đặt được vé máy bay giá rẻ qua Kuwait, mặt khác nếu đi vào lúc này khi Tân Cương còn nhiều bất ổn, không an toàn cho một người du lịch một mình, lại không biết tiếng Hoa. Tôi nghĩ đây cũng là một trải nghiệm mới, có nghĩa tôi đi theo hành trình của đoàn thương nhân Trung Hoa sau khi bán được lụa là, gốm sứ và giờ đây họ đang thảnh thơi với những hàng hóa mới hay những thỏi vàng thu được để trở về quê hương.
Hành trình của tôi sẽ bắt đầu từ xứ Trung Đông vào mùa hè, nắng nóng có khi lên đến 45 độ C.
| Thủ đô Ashgabat của Turkmenistan, trước đây đã là một điểm dừng chân quan trọng của những thương nhân lạc đà trước khi vào đất nước Ba Tư. |
Sắp xếp hành lý cho khoảng thời gian 2 tháng, tôi mang theo một ít lương khô để chuẩn bị cho ngày khởi hành rơi vào mùa lễ hội Ramadan của người Hồi giáo. Cuối tháng 6, nhiệt độ Sài Gòn bắt đầu nhích dần lên những con số 34-35 độ C. Xem thông tin thời tiết, tôi cũng có thể hình dung những ngày mình ở Trung Đông khí hậu như thế nào.
Tôi sẽ đi qua Kuwait, Iran, Turkmenistan, Uzbekistan, Kyrgyzstan và Tajikistan. Trong đó, những ngày ở Kuwait và Iran là những ngày cao điểm của tháng chay. Hầu như các cửa hàng bán thức ăn sẽ không mở cửa cho đến 21h. Đây là vấn đề khá vất vả cho một khách du lịch nước ngoài như tôi.
Thông tin khí hậu ở các quốc gia Trung Á cũng là một thách thức. Turkmenistan có khí hậu nóng vì đa phần địa hình là sa mạc. Uzbekistan nóng như rang ở khu vực giáp biên giới với Turkmenistan, còn vùng núi giáp với Kyrgyzsyan thì khí hậu mát mẻ hơn bởi xung quanh được bao phủ bởi những ngọn núi cao.
Kyrgyzstan và Tajikistan lại được xem là nóc nhà của thế giới, khí hậu rất chênh lệnh giữa vùng trung du và núi cao. Vì vậy, việc tìm hiểu thông tin và khí hậu cho cả một vùng Trung Á rộng lớn trong lộ trình khiến tôi cũng vất vả cho việc chuẩn bị hành lý mang theo.
Quyết định mang một áo lạnh có thể chịu lạnh được đến 5 độ C, cùng một áo len mỏng cũng đã chiếm đi khoảng không gian giới hạn trong cái vali loại trung. Thuốc thang, áo mưa, máy ảnh, pin dự phòng, đèn pin, ổ cắm điện cùng một số quần áo được tôi chuẩn bị hoàn tất trước khi lên đường.
Một vấn đề quan trọng mà tôi nhớ lại là khâu chuẩn bị visa cho cung đường mà dường như rất ít thông tin dành cho người Việt. Tại Kuwait, tôi sẽ xin visa tại cửa khẩu với chi phí khoảng 10 USD. Tại Iran, tôi quyết định sẽ xin tại cửa khẩu nốt với số ngày được cấp là 14 ngày với chi phí 40 EUR. Turkmenistan là quốc gia đòi hỏi phải có thư mời từ cá nhân hay tổ chức của họ nếu người Việt Nam muốn nhập cảnh. Tôi tìm thông tin và nhờ một công ty du lịch tại Turkmenistan là thư mời với một ít phí dịch vụ.
Tại Uzbekistan, tôi sẽ làm visa từ Tehran. Thật may mắn đối với người Việt, Kyrgyzstan miễn visa cho công nhân Việt Nam khi du lịch đến nước họ. Từ Bishkek, tôi sẽ đến lãnh sự Tajikistan để xin visa. Tất cả những thông tin trên tôi đều tìm hiểu từ Internet, đôi lần gửi mail trên các trang tư vấn về du lịch hay đọc những ấn phẩm dành cho khách du lịch ba lô, nhưng dường như vẫn không có gì chắc chắn cho những khách Việt Nam như tôi.
Lịch trình chắc chắn tôi sẽ lưu lại những thành phố du lịch lớn, thủ đô của các nước, những điểm đến nằm trên cung con đường tơ lụa năm xưa, hay những điểm du lịch nổi bật về văn hóa, cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp hay các di sản được thế giới công nhận. Tôi cũng sẽ dành thời gian thật nhiều đến với các khu Bazzar hoành tráng ở Trung Đông để hòa mình vào không khí nhộn nhịp mà hàng trăm năm trước đây, nó từng là điểm đến của những đoàn người từ phương Đông xa xôi.
| Hành trình kết thúc trên cung Pamir huyền thoại, cung đường thuộc 2 nước Tajikistan và Kyrgykistan với những dãy núi tuyết cao trên 7.000 m. |
Hành trình của tôi với những câu chuyện trải nghiệm về du lịch sẽ qua các chặng đường:
Iran, vùng đất của nền văn minh Lưỡng Hà
Turkmenistan, đất nước của những câu chuyện thời hậu Xô Viết
Uzbekistan, 4 di sản trên con đường tơ lụa
Kyrgystan và Tajikistan, nóc nhà của thế giới
Tác giả bài viết: Những Bước Chân