Thông tin này được Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern đưa ra tại cuộc họp báo chiều 10.11 tại Đà Nẵng. Diễn biến này là một bất ngờ lớn vì vào sau cuộc họp kéo dài vào tối khuay 9.11, nhiều bộ trưởng TPP cho biết Canada cùng các nước khác đã đồng ý về mặt nguyên tắc đối với thỏa thuận TPP-11.
 |
Thủ tướng Canada Trudeau |
TPP-11 là tên gọi của thỏa thuận thương mại giữa 11 thành viên còn lại của TPP sau khi Mỹ chính thức rút ra hồi đầu năm 2017. Từ cuối tháng 5, đại diện 11 nước còn lại đã bắt đầu tiến hành đàm phán để thúc đẩy thỏa thuận.
Thủ tướng Ardern cho biết phái đoàn New Zealand đã có mặt ở vòng đàm phán nhưng “tình huống bất ngờ xảy ra ngoài kiểm soát”, khi Thủ tướng Canada Justin Trudeau không tham dự nên các cuộc đàm phán đã bị hoãn vô thời hạn.
Theo Thủ tướng Ardern, chính phủ New Zealand đã có mặt tại buổi đàm phán trong tâm thế rất vui với những điều chỉnh để duy trì tiến trình đàm phán.
“Chúng tôi vừa họp với các lãnh đạo TPP và đã hy vọng sẽ có báo cáo sau cùng, một kết quả sau cùng từ các cuộc đàm phán”, bà Ardern cho hay. Nhiều vị bộ trưởng TPP tham gia đàm phán đã không giấu nổi sự thất vọng trước động thái của Canada.
Trước đó, tiến trình đàm phán TPP có dấu hiệu lạc quan khi các bộ trưởng sau cuộc họp kéo dài đến khuya 9.11 cho biết đã đạt thống nhất về mặt nguyên tắc và sẽ có thông báo trong ngày 10.11.
Do Thủ tướng Trudeau không đến nên cuộc họp dự kiến giữa lãnh đạo 11 thành viên TPP còn lại đã không thể diễn ra.
Phát biểu với các phóng viên vào tối 10.11, Thủ tướng Shinzo Abe cho hay cuộc họp của lãnh đạo các thành viên TPP đã bị hoãn sau khi Canada không chấp nhận những điều khoản của thỏa thuận mà các nước khác đạt được.
Ông nói: "Về TPP-11, hội nghị bộ trưởng hôm qua đã đạt được một thỏa thuận cơ bản. Nhưng phía Canada hôm nay nói họ chưa đạt đến giai đoạn mà lãnh đạo của họ có thể xác nhận thỏa thuận giữa các bộ trưởng".
Thủ tướng Abe không cho biết khi nào thì các lãnh đạo TPP có thể gặp nhau. Theo các nguồn tin, Thủ tướng Abe trước đó đã nỗ lực thuyết phục Thủ tướng Trudeau nhưng bất thành.
Theo giới quan sát, nếu không thể đạt được sự đồng thuận về TPP-11 bên lề APEC thì tương lai của thỏa thuận sẽ lâm vào bất định và bị kéo lùi ít nhất vài năm.
Hiện chưa rõ lý do Canada đưa ra quyết định đột ngột tuy nhiên các quan chức nước này, bao gồm Thủ tướng Trudeau trong những ngày qua đã tỏ thái độ rằng họ cần có thêm thời gian trước khi "chốt" thỏa thuận.
