Những ngày này, nhiều người dân Hải Phòng không khỏi tâm tư trước thông tin Thành phố chuẩn bị di dời toàn bộ cảng Hoàng Diệu. Bởi đây là bến cảng lâu đời nhất và cũng là biểu tượng một thời của thành phố Cảng.
Theo các tư liệu lịch sử, cảng Hoàng Diệu nằm bên bờ sông Cấm được người Pháp xây dựng từ năm 1874. Cảng có chiều dài hơn 1,7 km, gồm 11 cầu tàu và gần 200.000 m2 kho bãi cùng hệ thống trang thiết bị xếp dỡ đồng bộ.
Đến nay, cảng Hoàng Diệu là cảng duy nhất trên cả nước có đường sắt kết nối trực tiếp, đồng bộ với tuyến đường sắt quốc gia (Hải Phòng - Hà Nội - Việt Trì - Lào Cai).
Tuy nhiên, do những bất lợi liên quan đến luồng lạch và chịu sự cạnh tranh khốc liệt của hệ thống cảng biển khác trong cả nước, thời gian gần đây, từ cảng biển lớn, cảng Hoàng Diệu chủ yếu đóng vai trò của một cảng thủy nội địa.
Từ một cảng biển lớn của cả nước, đến nay Cảng Hoàng Diệu chủ yếu đóng vai trò của một cảng thủy nội địa (Ảnh: MD).
Theo Quy hoạch chung xây dựng Tp.Hải Phòng đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, về định hướng phát triển không gian đô thị, đất phần cảng ven sông Cấm, trong đó có cảng Hoàng Diệu, sẽ được di dời dành cho phát triển các khu chức năng đô thị. Về quy hoạch giao thông đường bộ, sẽ xây dựng cầu Nguyễn Trãi, cầu Hoàng Văn Thụ bắc qua sông Cấm.
Đầu năm 2017, khi cầu Hoàng Văn Thụ được khởi công, Công ty CP Cảng Hải Phòng (đơn vị quản lý, khai thác cảng Hoàng Diệu) đã tạm ngừng khai thác 3 trong số 11 cầu cảng tại cảng Hoàng Diệu để phục vụ thi công cầu (các cầu cảng số 9, 10 và 11).
Dự kiến khi Tp.Hải Phòng khởi công xây dựng cầu Nguyễn Trãi vào tháng 9/2024, Công ty CP Cảng Hải Phòng sẽ tiếp tục di dời các cầu cảng số 1, 2, 3 và toàn bộ diện tích bãi sau phục vụ thi công.
Đối với 5 cầu cảng còn lại (từ cầu cảng số 4 đến cầu cảng số 9) cùng hệ thống kho bãi còn lại, Công ty CP Cảng Hải Phòng sẽ tiếp tục khai thác. Tuy nhiên, công ty đang tính toán việc di dời toàn bộ trong 2 năm 2024 và 2025 phục vụ quy hoạch đã được phê duyệt.
Như vậy, lộ trình di chuyển toàn bộ cảng Hoàng Diệu đã có, nhưng nhiều người dân Hải Phòng băn khoăn, cảng lâu đời nhất thành phố Cảng sẽ “đi đâu, về đâu” và đời sống, việc làm của hàng nghìn lao động ở đây sẽ ra sao?.
Về vấn đề này, tháng 5/2024, ông Nguyễn Văn Tùng - Chủ tịch UBND Tp.Hải Phòng, chủ trì cuộc làm việc với Công ty CP Cảng Hải Phòng về tình hình sản xuất kinh doanh và bàn cách tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc di dời cảng Hoàng Diệu.
Tại cuộc làm việc, lãnh đạo Công ty CP Cảng Hải Phòng cam kết chấp hành nghiêm túc chủ trương di dời cảng Hoàng Diệu của Thành phố để xây dựng cầu Nguyễn Trãi và chỉnh trang đô thị vùng phụ cận.
Tuy nhiên, Công ty đề nghị UBND Tp.Hải Phòng xem xét hỗ trợ trợ cấp ngừng việc cho người lao động, phân kỳ thu hồi đất, di dời các cầu cảng. Đồng thời, tạo điều kiện để doanh nghiệp tái cơ cấu, sắp xếp lại lực lượng lao động và có thời gian nâng cao khả năng tiếp nhận tàu, hàng hóa của các cảng khác do Công ty CP Cảng Hải Phòng quản lý, khai thác sau khi di dời Cảng Hoàng Diệu.
Công ty CP Cảng Hải Phòng cũng đề nghị UBND Tp.Hải Phòng được đầu tư các bến cảng tiếp theo sau Bến số 8 tại Khu vực Lạch Huyện và Cảng Nam Đồ Sơn.
Dự kiến đến hết năm 2024, đơn vị quản lý, khai thác sẽ di dời toàn bộ Cảng Hoàng Diệu nhường chỗ cho 2 cây cầu và quy hoạch đô thị (Ảnh: MD).
Tại cuộc làm việc, ông Nguyễn Văn Tùng - Chủ tịch UBND Tp.Hải Phòng, yêu cầu Công ty CP Cảng Hải Phòng làm tốt công tác tuyên truyền tới các cán bộ, công nhân, người lao động của đơn vị về ý nghĩa, vai trò của dự án cầu Nguyễn Trãi và chỉnh trang đô thị vùng phụ cận, để đồng thuận với việc di dời Cảng Hoàng Diệu vì sự phát triển chung của Thành phố.
Ông Nguyễn Văn Tùng đồng ý lùi thời điểm phê duyệt phương án hỗ trợ người lao động mất việc để Công ty CP Cảng Hải Phòng hoàn thành các thủ tục sắp xếp. Đồng thời, yêu cầu công ty phối hợp UBND quận Ngô Quyền, các ngành chức năng Tp.Hải Phòng khẩn trương hoàn thành các thủ tục đền bù hỗ trợ, bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công theo kế hoạch.
