Một trong các vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu là công tác phòng, chống tham nhũng, nhất là các biểu biện tham nhũng vặt, lợi ích nhóm, sân sau…
Đại biểu Nguyễn Minh Sơn (Tiền Giang) nhìn nhận, không phải ai có chức, có quyền cũng tham nhũng, nên chức quyền dù to hay nhỏ, cao hay thấp chỉ là điều kiện, còn lương tâm, phẩm chất đạo đức con người là cái quyết định.
“Muốn phòng ngừa tham nhũng thì xây dựng phẩm chất đạo đức con người cán bộ là quan trọng hàng đầu. Làm nhiều luật, sửa nhiều luật cũng chỉ góp phần ngăn chặn hành động tham nhũng, nhưng con người tham thì họ tìm đủ mọi cách. Cần tập trung xây dựng phẩm chất đạo đức con người đi đôi với tăng nặng hình phạt cho hành vi tham nhũng”, đại biểu nói.
 |
Đại biểu Trần Hồng Hà phát biểu về công tác phòng chống tham nhũng. Ảnh: Gia Bảo |
Qua nội dung báo cáo của Chính phủ, có cơ quan chịu trách nhiệm chính về phòng, chống tham nhũng vẫn xảy ra tham nhũng. Đó là tình trạng “muốn xin vào làm việc chỗ này, chỗ kia, lên chức này, chức kia, được việc này, việc khác cho nhanh đều có "giá" cả. Giá đó không mặc cả, không cò kè thêm bớt. Không ưng thì có người khác sẵn sàng thay thế”.
Theo đại biểu, đây là thách thức lớn đối với Đảng, Nhà nước trong công tác phòng, chống tham nhũng hiện nay.
Còn đại biểu Trần Hồng Hà (Vĩnh Phúc) đánh giá, năm 2018 là năm có nhiều đột phá trong công tác phòng, chống tham nhũng, tình hình tham nhũng đang từng bước được kiềm chế, đẩy lùi. Đặc biệt, có nhiều vụ việc, vụ án tham nhũng lớn, nghiêm trọng được đưa ra xử lý, xét xử nghiêm minh, được xã hội và nhân dân quan tâm, đồng tình ủng hộ.
Tuy nhiên, báo cáo của Chính phủ mới chỉ nêu ra việc Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo việc xây dựng chỉ thị về tăng cường ngăn chặn, xử lý có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây thiệt hại cho người dân, DN trong giải quyết công việc, chưa nêu rõ tình hình tham nhũng vặt và kết quả thực hiện việc phòng, chống tham nhũng vặt trên thực tế.
Theo đại biểu, công tác phòng, chống tham nhũng trong thời gian qua có nhiều chuyển biến tích cực và thu được nhiều thành tựu đáng kể nhưng chủ yếu mới chỉ tập trung ở những vụ việc, vụ án tham nhũng lớn, nghiêm trọng. Việc ngăn chặn, xử lý tình trạng nhũng nhiễu, phiền hà cho người dân, DN trên thực tế vẫn còn nhiều bất cập.
“Tham nhũng vặt vẫn ngang nhiên tồn tại và thường tập trung trong các lĩnh vực điển hình như y tế, giáo dục, vi phạm giao thông, hải quan, thuế, cấp phép đầu tư, đăng ký kinh doanh, đấu thầu, xây dựng, làm giấy tờ nhà đất, giải quyết các thủ tục hành chính ở bộ phận một cửa, trong tuyển dụng, đề bạt, sắp xếp, bố trí, bổ nhiệm cán bộ công chức, viên chức”, đại biểu nhấn mạnh.
Đáng quan tâm, dù tình trạng tham nhũng vặt vẫn ngang nhiên tồn tại nhưng người dân và DN vẫn chưa dám mạnh dạn đấu tranh, phê phán, tố cáo hành vi tiêu cực vì ngại đụng chạm, sợ bị trù dập, bị gây khó khăn, ảnh hưởng đến quyền lợi của chính mình.
Ở một số ngành, địa phương, vẫn còn xảy ra hiện tượng cá nhân, DN phải dùng những khoản chi phí để bôi trơn khi đi làm các thủ tục hành chính. Người dân đi xin cấp phép xây dựng, làm giấy tờ nhà đất phải đi lại nhiều lần, chờ đợi trong thời gian lâu vì các thủ tục rườm rà.
“Việc tham nhũng của một số cán bộ, nhân viên như vậy tại các cơ quan nhà nước nếu không được chấn chỉnh kịp thời sẽ gây mất niềm tin của nhân dân. Vì vậy, cần phải kiên quyết xử lý và siết chặt trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị để xảy ra hiện tượng nhũng nhiễu, hành dân trong giải quyết công việc”, đại biểu đề nghị.
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) cũng cho rằng vấn nạn "tham nhũng vặt, đang gây bức xúc cho người dân và DN trong nhiều năm qua. “Nếu các nhóm tham nhũng, trục lợi chính sách là nguyên nhân làm suy kiệt nền kinh tế thì "tham nhũng vặt" với số lượng đông đảo cũng có sức ảnh hưởng lớn đối với đời sống kinh tế - xã hội. Đặc biệt làm giảm niềm tin của người dân vào bộ máy công quyền.
Tuy nhiên, xử lý loại tội phạm này không dễ vì số lượng đông, diễn ra mọi lúc, mọi nơi, trong nhiều lĩnh vực, đến mức những hành vi của loại tội phạm "tham nhũng vặt" như đưa phong bì lót tay, nhờ người chạy trường, chạy việc, chạy điểm, chạy chức, chạy án đã trở thành thói quen. Theo tôi "tham nhũng vặt" thực sự đã làm tha hóa, biến chất nhiều công chức và lâu dần trở thành nét văn hóa xấu xí của người Việt”, đại biểu nói.
Từ thực trạng này, đại biểu đề nghị tuyên truyền, vận động và làm thay đổi tư duy, thái độ của mỗi người với vấn đề "tham nhũng vặt", không coi những biểu hiện của "tham nhũng vặt" như vấn đề lót tay hay chung chi hay bôi trơn là một phần tất yếu trong giao dịch với lực lượng chấp pháp, kiên quyết nói không với việc tiếp tay cho tham nhũng.
Bên cạnh đó, cần có những quy định cụ thể để dễ nhận diện và xử lý tội phạm "tham nhũng vặt" trong bộ máy công quyền, đẩy nhanh cải cách hành chính, hạn chế cơ hội tiếp xúc giữa người dân với công chức thi hành công vụ.
Đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa) cũng đề nghị đẩy mạnh cải cách hành chính, sàng lọc đội ngũ cán bộ, xử lý nghiêm những vi phạm của các công chức, cán bộ vi phạm; nâng cao chất lượng thanh, kiểm tra để kết luận rõ những cán bộ, công chức có biểu hiện vi phạm. “Qua thực tiễn, công cuộc phòng, chống tham nhũng với cường độ, nhịp độ, cung cách như hiện nay được toàn dân ủng hộ mạnh mẽ thì việc xử lý mạnh tay cũng sẽ không sợ không còn cán bộ để làm việc”, đại biểu nhấn mạnh.
