Không phải để “làm khó” dân

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Dũng - Trưởng ban Kinh doanh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, thực chất, đây chỉ là việc người dân hoặc doanh nghiệp cung cấp thông tin về hệ thống điện mặt trời mái nhà, chứ không phải thủ tục hành chính phức tạp. Người dân chỉ cần khai báo về cách thức lắp đặt, công suất hệ thống là có thể triển khai.

Thực tế cho thấy, lượng thông tin được cung cấp hiện nay còn rất hạn chế. Điều này khiến cơ quan quản lý không có đủ dữ liệu để chuyển cho các đơn vị chuyên ngành, như NSMO hay Viện Năng lượng, phục vụ việc tính toán, vận hành hệ thống điện.

Vì vậy, theo ông Dũng, sự hợp tác và trách nhiệm cung cấp số liệu từ phía người dân và doanh nghiệp là hết sức cần thiết. Đây cũng chính là lý do Tập đoàn kiến nghị bổ sung quy định xử phạt đối với các trường hợp không tuân thủ.

"Việc gửi thông báo hoặc thực hiện đăng ký phát triển nhằm hai mục đích cơ bản: Thứ nhất, nhằm thực hiện đúng quy định của pháp luật trong việc phát triển loại hình nguồn điện mặt trời mái nhà. Bên cạnh đó, đảm bảo cơ quan quản lý nhà nước thực hiện tốt việc quản lý, đưa ra chính sách phù hợp với thực tiễn phát triển; giúp đơn vị điện lực quản lý, điều hành hệ thống điện an toàn, hiệu quả; trong đó có việc tính toán, dự báo nhu cầu phụ tải và xây dựng phương án vận hành phù hợp", ông Trần Hoài Trang, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) cho hay.

Ông Trần Hoài Trang, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương).

Ông Hoàng Đức Tiến - Phó Giám đốc Sở Công Thương Tuyên Quang cho rằng, đây là cơ sở quan trọng để vừa khuyến khích người dân và doanh nghiệp phát triển điện mặt trời mái nhà, vừa bảo đảm sự ổn định và an toàn cho hệ thống điện chung.

"Việc lắp đặt điện mặt trời mái nhà mà không đăng ký hoặc không thông báo có thể dẫn đến nhiều hệ lụy, như mất an toàn lưới điện, nguy cơ cháy nổ, khó khăn trong công tác quản lý – quy hoạch và thiếu bảo đảm về chất lượng. Việc yêu cầu người dân và doanh nghiệp thực hiện đăng ký hoặc thông báo với Sở Công Thương và ngành điện không phải nhằm “làm khó”, mà để bảo đảm quá trình phát triển điện mặt trời mái nhà diễn ra an toàn, bền vững và có trật tự", ông Tiến nhấn mạnh.

Ông Hà Đăng Sơn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh, cũng chỉ ra rằng, đối với hộ gia đình, việc tuân thủ quy định có phần phức tạp. Hiện chưa có cơ chế quản lý chặt chẽ đối với các đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế, lắp đặt điện mặt trời mái nhà cũng như chưa có quy định rõ ràng về tiêu chuẩn thiết bị. Thực tế này dẫn đến tình trạng hàng hóa trôi nổi, nhà thầu thiếu kinh nghiệm, thiết bị kém chất lượng xuất hiện trên thị trường. Hệ quả là nguy cơ xảy ra sự cố cháy nổ, không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho hộ gia đình mà còn kéo theo trách nhiệm cho cơ quan quản lý nhà nước khi sự cố phát sinh.

Ông Hà Đăng Sơn nhấn mạnh, việc đăng ký còn là công cụ để Bộ Công Thương kiểm soát chất lượng hàng hóa và đơn vị thi công, qua đó hạn chế rủi ro từ thiết bị, vật tư kém chất lượng. Lợi ích của việc đăng ký hệ thống điện mặt trời mái nhà không chỉ dừng ở từng hộ gia đình, giúp bảo đảm an toàn và hiệu quả đầu tư, mà còn mang lại lợi ích cho cả hệ thống điện quốc gia và xã hội.

Khuyến khích quan trọng hơn xử phạt

Ông Hà Đăng Sơn cũng nhận định, về nguyên tắc pháp luật, hệ thống nghị định hiện hành đã quy định rõ thủ tục, trách nhiệm cũng như chế tài xử phạt vi phạm hành chính. Do đó, việc xử phạt các trường hợp không tuân thủ là hoàn toàn có cơ sở. Tuy nhiên, theo ông, nếu quá chú trọng đến xử phạt ngay từ đầu, điều này có thể tạo ra tâm lý căng thẳng và dẫn đến phản ứng tiêu cực từ phía người dân.

Hiện nay, công tác tiếp cận thông tin vẫn còn hạn chế, khi người dân chưa được cung cấp đầy đủ và rõ ràng. Nếu vội vàng áp dụng biện pháp xử phạt trong bối cảnh này, rất dễ tạo ra những phản ứng trái chiều. Vì thê, điều quan trọng trước hết không phải là chế tài, mà là tăng cường truyền thông, phổ biến kiến thức và giải thích cặn kẽ, giúp người dân hiểu đúng và hiểu đủ trước khi triển khai các quy định quản lý chặt chẽ hơn.

Ông Hà Đăng Sơn nhấn mạnh, điều quan trọng hơn là phải chỉ rõ cho người dân thấy lợi ích khi tuân thủ quy định. Cụ thể, hệ thống điều độ lưới điện quốc gia sẽ có đủ thông tin để vận hành an toàn; các viện nghiên cứu và cơ quan quản lý có dữ liệu phục vụ công tác quy hoạch chính xác; còn người dân được bảo đảm quyền lợi khi hệ thống điện có biến động. Nếu khuyến khích và tạo điều kiện để người dân hợp tác, hiệu quả đạt được sẽ cao hơn rất nhiều so với việc tập trung vào chế tài xử phạt.

Ông Lê Việt Cường, Phó Viện trưởng Viện Năng lượng Việt Nam cho rằng, từ góc độ quy hoạch, việc đăng ký và chia sẻ thông tin chính là sự đồng hành giữa các hộ tiêu thụ và doanh nghiệp lắp đặt điện mặt trời mái nhà trong quá trình thực thi chính sách khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo. Đây là bước đi hợp lý, vừa góp phần hỗ trợ chính sách, vừa bảo đảm lợi ích chung của cộng đồng.

Tác giả: Anh Phan

Nguồn tin: vietnamfinance.vn