Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, sáng 13/6, Quốc hội thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng. Đề xuất thí điểm chính sách thu hồi đất để sớm hình thành các trung tâm logistics quy mô lớn, hiện đại tại TP Hải Phòng nhận được nhiều đồng thuận từ các đại biểu.

Đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH TP Đà Nẵng cho biết, hiện nay chi phí logistics của Việt Nam ở mức cao, chiếm khoảng 16,5% GDP, cao hơn nhiều so với mức bình quân 11,6% của thế giới.

Hạ tầng logistics chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển. Quy mô doanh nghiệp logistics còn nhỏ, chỉ nắm giữ khoảng 20% thị phần. Đáng chú ý, tỷ trọng đóng góp của ngành logistics vào GDP hiện mới ở mức 4,46%, mục tiêu đến năm 2025 đạt 5-6%, vẫn thấp hơn nhiều so với ngành dịch vụ du lịch (đóng góp khoảng 7% GDP).

"Những con số này cho thấy tiềm năng lớn nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có chính sách đột phá để phát triển hạ tầng và dịch vụ logistics một cách bài bản, hiệu quả hơn," đại biểu Cường nhấn mạnh. Ông cũng cho biết, trung tâm logistics giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tối ưu hóa các dòng vận động hàng hóa, tiền tệ, thông tin, thúc đẩy lưu thông hàng hóa, xuất nhập khẩu, góp phần giảm chi phí logistics, nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Do vậy, trong bối cảnh đẩy mạnh liên kết vùng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, việc xác định trung tâm logistics là mô hình kinh doanh mới có vai trò then chốt trong kết nối các ngành, địa phương và vùng lãnh thổ.

"Đề xuất thí điểm chính sách thu hồi đất để sớm hình thành các trung tâm logistics quy mô lớn, hiện đại tại TP Hải Phòng là hoàn toàn xác đáng và cần được Quốc hội xem xét, ủng hộ," đại biểu Trần Trí Cường nêu ý kiến.

Đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH TP Đà Nẵn. Ảnh: Media Quốc hội.

Đồng quan điểm, đại biểu Sùng A Lềnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai cho hay, những cơ chế đặc thù về thu hồi đất cho các dự án logistics, khu công nghiệp có diện tích lớn hay chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng với quy mô hợp lý sẽ giúp tối ưu hóa quỹ đất, tạo điều kiện cho dự án chiến lược.

Hiện nay, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang thay đổi toàn bộ viễn cảnh của dịch vụ kho bãi, cũng như phân phối hàng hóa trên thế giới. Ngành logistics ngày càng khẳng định vai trò là cấu phần thiết yếu của chuỗi cung ứng và động lực phát triển kinh tế bền vững. Do đó, xây dựng các trung tâm logistics hiện đại, có quy mô lớn và năng lực tích hợp cao là xu thế tất yếu.

Ông Sùng A Lềnh cho rằng, Hải Phòng có lợi thế chiến lược là trung tâm cảng biển quốc tế, đầu mối kết nối giao thông đa phương thức và cửa ngõ xuất nhập khẩu trọng điểm phía Bắc, đã được xác định trong các nghị quyết của Bộ Chính trị là động lực phát triển của vùng và quốc gia, có vai trò dẫn dắt trong phát triển lĩnh vực logistics.

Do đó, đại biểu cho rằng việc ban hành cơ chế, chính sách thí điểm thu hồi đất để phát triển trung tâm logistics tại TP Hải Phòng là cần thiết và cấp thiết. Việc này không chỉ phù hợp với định hướng tại các quyết định của Chính phủ như Quyết định 1012/QĐ-TTg hoặc Quyết định 221/QĐ-TTg, mà còn là điều kiện tiên quyết để hiện thực hóa các mục tiêu phát triển ngành logistics theo Chiến lược đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Đặc biệt, đây cũng là hành động cụ thể nhằm thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng về phát triển Hải Phòng trở thành trung tâm logistics và công nghiệp hiện đại mang tầm khu vực và quốc tế.

Đại biểu Sùng A Lềnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai. Ảnh: Media Quốc hội.

Chia sẻ một góc nhìn khái quát hơn, đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh cho biết, một trong những điểm nghẽn lớn nhất cản trở phát triển hiện nay là vướng mắc trong cơ chế thu hồi đất, giải phóng mặt bằng. Nhiều dự án trọng điểm như vành đai, khu công nghiệp công nghệ cao... chậm tiến độ do thu hồi đất phụ thuộc vào cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư.

Đại biểu nêu thực tế có những dự án do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhưng UBND TP Hải Phòng vẫn không thể chủ động thu hồi đất nếu không có thủ tục xin ý kiến lại. Điều này dẫn đến kéo dài thời gian 1-2 năm.

Từ đó đại biểu đề xuất trong nghị quyết quy định cho phép Chủ tịch UBND TP Hải Phòng được quyết định thu hồi đất đối với toàn bộ dự án nằm trong doanh mục do HĐND thành phố thông qua, không phân biệt chủ trương đầu tư, miễn là phù hợp với quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt. Theo đại biểu, điều này sẽ rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư dự án từ 6-12 tháng, tăng tính chủ động cho địa phương.

Đại biểu cũng đề nghị cho phép Hải Phòng phân cấp quyết định điều chỉnh quy hoạch cục bộ, xác định giá đất, phê duyệt đầu tư, đầu tư công nhóm B, nhóm C và phân bổ ngân sách sự nghiệp giáo dục y tế mà không phải xin ý kiến bộ ngành như hiện nay. Theo đại biểu, điều này sẽ rút ngắn quy trình điều hành từ 3-6 tháng và tăng tính linh hoạt, đặc biệt là trong tình huống khẩn cấp.

Giải trình ý kiến đại biểu nêu, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, việc ban hành nghị quyết là yêu cầu cấp thiết để thúc đẩy tăng trưởng 2 con số cho vùng đồng bằng sông Hồng giai đoạn 2026 - 2030.

Về thu hồi đất, Bộ Tài chính kiến nghị Quốc hội bổ sung quy định cho phép thu hồi đất để phát triển trung tâm logistics, dịch vụ hậu cần và một số dự án phục vụ lợi ích công cộng, phù hợp với thực tiễn của địa phương.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Media Quốc hội.

Theo Bộ trưởng, việc thí điểm chính sách cho phép Hải Phòng được thu hồi đất thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, bao gồm trung tâm logistics phục vụ cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa với quy mô trên 50 ha và dịch vụ logistics phục vụ cho cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa trên địa bàn với quy mô đến 50 ha sẽ tạo điều kiện cho thành phố chủ động tận dụng nguồn lực đất đai, nâng cao sức cạnh tranh, tạo động lực phát triển.

Cũng theo Bộ trưởng, do quá trình đô thị hóa nhanh, Hải Phòng có nhiều diện tích đất nông nghiệp, đất trồng lúa hai vụ trở xuống bị bỏ hoang, không phát huy hiệu quả. Trong khi đó, nhu cầu sử dụng đất cho các khu công nghiệp, dự án trọng điểm ngày càng lớn.

Việc đề xuất thí điểm chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho Hải Phòng chủ động, linh hoạt trong việc rút ngắn thời gian thực hiện, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, từ đó tạo môi trường thông thoáng, thu hút đầu tư vào các dự án động lực.

Tác giả: Kiều Chinh

Nguồn tin: mekongasean.vn