Khi Katie, con gái của Audrey Slater ở Brooklyn (Mỹ), học lớp ba, bé đã dùng điện thoại của mẹ và phát hiện ra Instagram. Như tình yêu sét đánh, cô bé cầu xin mẹ có được tài khoản của riêng mình.
Chị Slater ban đầu phản đối nhưng cuối cùng nhượng bộ. Khi Katie 9 tuổi, cô bé bắt đầu đăng những bức ảnh tự sướng ngớ ngẩn, video quay mình đang nhào lộn, những bức ảnh về chú cún. Chị Slater kể lại với Parent Magazine: “Điều này phù hợp với lứa tuổi bé và rất đáng yêu, nhưng tôi vẫn phải để ý tới con”.
Trước khi đồng ý cho con có tài khoản mạng xã hội riêng, cha mẹ cần cân nhắc một số vấn đề.
Quyết định khi nào trẻ sẵn sàng
Theo Đạo luật bảo vệ quyền riêng tư trực tuyến trẻ em Mỹ, việc cho phép trẻ dưới 13 tuổi có tài khoản cá nhân riêng mà không có sự đồng ý của cha mẹ được kiểm chứng trên các trang web thương mại và ứng dụng là bất hợp pháp. “Luật pháp được tạo ra để ngăn chặn các công ty thu thập dữ liệu về trẻ em và tiếp thị tới chúng”, Stephen Balkam, người sáng lập và Giám đốc điều hành của tổ chức phi lợi nhuận Family Online Safety, nói. Tuy nhiên, hầu hết trẻ em đủ hiểu biết để lách quy định này bằng cách sử dụng e-mail của cha mẹ với ngày khai sinh giả mạo, thường với sự cho phép của cha mẹ.
Tuy nhiên, bên cạnh những vấn đề pháp lý, có những mối quan tâm về sự trưởng thành của trẻ. Lisa Strohman, tiến sĩ, người sáng lập và giám đốc Trung tâm Công nghệ Wellness, đồng tác giả của cuốn Rút phích cắm: Nuôi dạy trẻ trong một thế giới nghiện công nghệ, giải thích: “Ở lứa tuổi 7-11, trẻ em vẫn đang suy nghĩ rất cụ thể, và chưa phát triển khả năng xem xét tình huống giả định. Vì vậy, bé gái 8 tuổi đăng video về cách làm tóc của mình chỉ với suy nghĩ ‘Bạn bè mình sẽ thấy và điều này thật tuyệt vời!’. Trẻ không thể suy nghĩ đến việc những người khác có thể xem video và viết bình luận không hay hoặc thậm chí đăng lại nó, sử dụng để bán các sản phẩm về tóc”.
Tuy nhiên, thật khó để khái quát về độ tuổi tốt nhất để bắt đầu có tài khoản trực tuyến riêng. Michael Rich, bác sĩ, Giám đốc Trung tâm Truyền thông và Sức khỏe trẻ em tại Bệnh viện nhi Boston cho biết: “Một số trẻ có thể sẵn sàng sử dụng mạng xã hội dưới độ tuổi hợp pháp hiện nay là 13. Cha mẹ là người đưa ra quyết định tốt nhất cho con mình. Hãy tự hỏi: Trẻ có thể sử dụng mạng xã hội theo những cách lành mạnh và tôn trọng của người khác không?”.
Thiết lập các quy tắc
Khi bạn quyết định để con “làm bước đột phá” đầu tiên trên các phương tiện truyền thông xã hội, điều này giống người mới học bơi trong bể bơi dành cho người lớn. Hãy bơi cùng trẻ và luôn giữ con mắt thận trọng khi chúng tìm đường. Tiến sĩ Rich khuyên bạn nên tham gia các trang web, sử dụng tính năng của nó trước khi cho phép con mình “nhảy” vào đó.
Tiếp theo, hãy chắc chắn rằng bạn có thể truy cập vào tài khoản của con bằng cách thuộc tên truy cập và mật khẩu, và bằng cách theo dõi trẻ với tài khoản của bạn. Bà Slater chia sẻ: “Không chỉ tôi theo dõi Katie trên Instagram, chồng và em gái tôi cũng làm thế. Cách vài tuần, tôi lại xem danh sách những người theo dõi tài khoản của bé để chắc chắn rằng họ đều là những người bé biết trong đời sống thực tế”. Nếu con gái không biết người đang theo dõi, chị Slater sẽ đăng nhập vào tài khoản của bé và chặn tài khoản lạ.
Nếu trẻ đăng bài trên YouTube, bạn có thể yêu cầu con đặt tất cả video ở trạng thái chưa niêm yết (unlisted), có nghĩa chúng chỉ có thể được xem bởi những người có đường link. Nếu trẻ đăng ở trạng thái công khai (public), hãy nhắc trẻ rằng bất cứ ai cũng có thể xem và đăng bình luận khó chịu hoặc không thích hợp. Một vấn đề an toàn rất lớn cần ghi nhớ là Thẻ địa lý (khi một bức ảnh được đóng dấu với vị trí nó được thực hiện). Trước khi bạn để trẻ đăng bài, hãy cài đặt điện thoại của trẻ và tắt chức năng định vị.
Ngoài ra, hãy chắc chắn rằng trẻ biết mình có thể nói chuyện với bạn về bất cứ điều gì xấu hay lạ xảy ra, như có đứa trẻ khác bắt nạt hoặc một người lạ đang cố gắng liên lạc với trẻ hoặc yêu cầu thông tin cá nhân. Ông Balkam nói: “Đó là một cuộc trò chuyện bạn phải bắt đầu trước khi cho trẻ các thiết bị điện tử hoặc để trẻ tham gia các trang web, và bạn phải giữ cho cuộc trò chuyện này tiếp tục”. Hãy đưa ra luật về việc sử dụng công nghệ ngay từ đầu (khi nào và như thế nào trẻ được phép sử dụng công nghệ và những hình phạt cụ thể nếu phạm luật).
Vì việc để trẻ hiểu rằng hành động hôm nay có thể ảnh hưởng trong tương lai (ví dụ khi nộp đơn vào đại học hay một công việc) không dễ dàng, hãy áp dụng Luật của bà. Bác sĩ Rich gợi ý: “Không bao giờ gửi hoặc 'chụp' bất cứ điều gì mà con không muốn bà của con xem được”.
Cha mẹ có thể áp dụng luật "Không bao giờ gửi hoặc chụp bất cứ điều gì mà con không muốn bà của con xem được".
Giúp trẻ tránh sự kìm kẹp của nút “Thích”
Những đứa trẻ không được miễn dịch với việc đo giá trị bản thân bằng số lượng “like”. Marisa Cohen, biên tập viên tạp chí Parent, thú nhận con gái cô, bé Molly, liên tục kiểm tra xem có bao nhiêu người theo bé trên fanpage Broadway musical Hamilton trên Instagram. Molley được mẹ cho phép dùng khi 11 tuổi. Nhưng niềm vui bé nhận được từ việc đăng video, câu đố, hình ảnh và kết nối với những người có cùng niềm đam mê đã đem lại trải nghiệm tích cực.
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng hầu hết mạng xã hội không xoay quanh niềm đam mê âm nhạc và những suy nghĩ sâu sắc mà tập trung vào việc đăng hình ảnh, video để khoe vẻ bề ngoài. Michele Borba, tiến sĩ giáo dục và là tác giả của Không tự sướng: Tại sao trẻ biết cảm thông thành công trong thế giới “Tôi là trung tâm” (UnSelfie: Why Empathetic Kids Succeed in Our All-About-Me World), chia sẻ: “Thường xuyên xem hình ảnh đề cao ngoại hình, sự nổi tiếng, và thậm chí ‘sự quyến rũ’ sẽ mang đến một thông điệp nguy hiểm, đặc biệt cho các bé gái. Trẻ có thể dần có quan điểm cho rằng mình trông như thế nào quan trọng hơn nhiều so với mình là người như thế nào”. Để tránh việc những bức ảnh đăng tải của trẻ bị sa vào mục đích “hãy xem tôi đẹp đến mức độ nào”, hãy khuyến khích con đăng những cuốn sách mình thích, những điều mình quan tâm và những thông điệp tích cực mà mình muốn chia sẻ.
Hiện nay, bé Molly dường như bằng lòng với cách đăng hình ảnh từ chương trình bé yêu thích. Đó là những bức ảnh về các loài động vật dễ thương. Bà Cohen chia sẻ, nếu bé tham gia một trang web hay đăng tải những bức ảnh không phù hợp, bà sẽ biết ngay vì theo dõi bé sát sao, cả trực tuyến và ngoài cuộc sống thực.
Tác giả bài viết: Quỳnh Linh
