Hai bản Lũng Xá, Tà Dê ở xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, cách biên giới Việt - Lào chừng 15 km, từng được ví là “siêu thị ma túy” khi xuất hiện nhiều ông trùm buôn “hàng trắng” về đây ẩn náu cùng hàng chục đàn em. Dọc đường vào bản có nhiều nhà khang trang. Trong 101 hộ dân ở Tà Dê có khoảng 20 gia đình sắm ôtô, chủ yếu xe bán tải.
 |
Những ngôi nhà ở Tà Dê. Ảnh: Phạm Dự. |
Theo anh Giàng A Chồng, Phó trưởng công an xã Lóng Luông, trùm ma túy đầu tiên "nổi" lên ở thung lũng này là Tráng A Tàng (Tàng "Keangnam"). Tàng lớn lên từ bản Lũng Xá, cách nhà anh chỉ một khoảnh vườn. Học hết lớp 9, Tàng theo người lớn đi xách ma túy thuê từ biên giới Việt - Lào vào bản kiếm tiền. Sau khi “dày dặn kinh nghiệm”, Tàng lập đường dây riêng và giàu lên trông thấy.
Anh Chồng kể căn nhà gỗ bóng lộn của Tàng tại bản lắp nhiều camera, có nhiều đồ đạc đắt tiền. Nhiều năm sau khi hoàn thiện căn nhà, Tàng cho treo trước cửa nhà tấm biển Công ty TNHH Nổi tiếng 10. “Người dân trong bản đến giờ vẫn không tò mò không hiểu ý nghĩa của cái tên này”, anh Chồng nói.
Dịp Tết cổ truyền năm 2013, Tàng tổ chức ăn uống linh đình ba ngày liền cho toàn bộ dân bản Lũng Xá. Hắn thuê cả trăm người để nấu nướng các món ăn đặc sản và bảo vệ; mời nhiều nghệ sĩ nổi tiếng đến hát, thổi kèn và nhảy sạp.
Anh Sồng A Tồng (Trưởng bàn Tà Dê) cho biết, Tàng ít nói và thường không giao tiếp với hàng xóm. Ngoài ba con trai, Tàng còn nhận nuôi thêm sáu đứa cháu. "Hắn bỏ ra 10.000 USD để mở sân bóng ở bản, có lần vung tiền trả hết gần 80 triệu đồng tiền điện cho các hộ dân trong bản”, anh Tồng nói.
“Mua gốc, bán ngọn” là phương châm làm ăn của Tàng vì vừa để thu lời cao, vừa tránh lộ thông tin. Trong những phi vụ làm ăn khủng, Tàng không bao giờ “bắt mối” với đối tác lạ. Những chiếc ôtô hắn dùng để vận chuyển ma túy được thiết kế riêng từ Lào với những khoang cất giấu “độc nhất vô nhị”.
Ngày 26/7/2013, trên cao tốc Hà Nội – Bắc Ninh, Tàng bị bắt quả tang khi đang cùng vợ và đàn em dùng ôtô vận chuyển 265 bánh heroin. Tháng 3/2017, hắn bị TAND Cấp cao tuyên tử hình về tội Mua bán trái phép chất ma túy.
 |
Nhà của Nguyễn Thanh Tuân sau khi bị chính quyền phá hủy. Ảnh: Phạm Dự. |
Nổi lên trong năm năm gần đây ở thung lũng Tà Dê là trùm ma túy Nguyễn Thanh Tuân (34 tuổi) và Nguyễn Văn Thuận (35 tuổi). Năm 2013 khi các đường dây ma túy có tham gia bị công an triệt phá, hai tên này trốn lệnh truy nã của hàng loạt địa phương, về đây xây nhà, quy tụ nhiều kẻ giang hồ cộm cán.
Theo công bố của cảnh sát, Tân và Thuận đã "vô hiệu quá cấp ủy, chính quyền cơ sở", lập các đường dây buôn ma tuý xuyên quốc gia; cho xây dựng boong ke, hầm quanh nhà, trang bị nhiều vũ khí để đối phó với lực lượng chức năng.
Để xóa sổ "đại bản doanh" của chúng, từ ngày 26/6, hơn 300 cán bộ, chiến sĩ cùng 7 xe bọc thép và nhiều phương tiện đặc chủng tấn công hai khu nhà của chúng. Sau ba ngày vây ráp, ba người bị bắt và bốn tên bị tiêu diệt, trong đó có Tuân và Thuận.
Nhà chức trách thu 49 khẩu súng các loại (AK, AR15, Sămplêch, K54, K59, Colt…; có một số khẩu bị cháy); 17 quả lựu đạn; hơn 7.000 viên đạn các loại (chủ yếu đạn AK), 31 hộp tiếp đạn (có đạn), 29 ống giảm thanh, ống ngắm súng; 3 ống nhòm...
Ông Sồng A Tồng (trưởng bản Tà Dê) cho hay trùm ma tuý Tuân, Thuận luôn là nỗi khiếp sợ của dân bản nhiều năm nay. Nhà nào có người thân ở nơi khác sang chơi đều thấp thỏm sợ hãi khi thường bị đám đàn em của Tuân và Thuận vác AK ra đe doạ. Hai năm nay, người dân trong bản luôn giật mình sợ hãi bởi tiếng súng. Những trận quát tháo ra oai, uy hiếp người dân xảy ra "như cơm bữa". "Có những đêm, chúng nổ súng liên hồi và rú ga xe máy gây náo loạn”, ông Tồng nói.
 |
Đường vào Tà Dê nay được rải nhựa. Ảnh: Phạm Dự. |
Từ xã đội trưởng thành trùm ma túy
Ở Lũng Xá và Tà Dê còn có một trùm ma túy khác là Sồng A Lâu (còn gọi là Lau, 41 tuổi). Lâu bị công an Quảng Ninh truy nã đặc biệt vì buôn bán ma túy từ gần 20 năm trước song vẫn sống tại đây.
Kể về Lâu, Phó trưởng Công an xã Giàng A Chồng cho biết người dân hai bản Tà Dê, Lũng Xá nói vẫn gặp hắn thường xuyên. Lâu từng đi bộ đội và được bầu làm xã đội trưởng. Từ buôn ma túy, Lâu giàu lên nhanh chóng, trở thành ông trùm với những toán đàn em hung tợn. Lâu đam mê vũ khí, đạn dược; có thể tự chế mìn kích hoạt bằng điện thoại; thích dùng hàng hiệu, đi xe sang...
Anh Chồng cùng người dân mỗi khi gặp hắn ở đám cưới, uống rượu đều phải dè chừng. "Mấy hôm nay sau khi Tuân và Thuận bị tiêu diệt, không ai thấy bóng dáng Lâu đâu nữa", Phó trưởng công an xã nói.
