Siêu tàu sân bay bị đánh chìm duy nhất của Mỹ năm 2005

Khoảnh khắc USS America chìm xuống biển năm 2005. Ảnh: Drive.

Ngày 14/5/2005, siêu tàu sân bay USS America (CV-66) chìm xuống biển sau gần một tháng đóng vai trò mục tiêu bắn đạn thật cho các máy bay và chiến hạm hải quân Mỹ. Đây là siêu tàu sân bay duy nhất bị đánh chìm trong lịch sử lực lượng vũ trang Mỹ, nhằm giúp nước này phát triển những hàng không mẫu hạm có khả năng sống sót cao trong chiến đấu, theo Drive.

Thuật ngữ "siêu tàu sân bay" được dùng để chỉ những hàng không mẫu hạm có lượng giãn nước trên 65.000 tấn, nhằm phân biệt với các tàu chiến mang máy bay nhỏ hơn thời Thế chiến II. Với lượng giãn nước đầy tải hơn 85.000 tấn, USS America được xếp vào siêu tàu sân bay lớp Kitty Hawk của Mỹ.

Các siêu tàu sân bay lớp Nimitz trong biên chế hải quân Mỹ hiện nay là những vũ khí rất đắt tiền, giúp Washington triển khai sức mạnh tới mọi khu vực trên thế giới. Ngoài chi phí chế tạo và vận hành đắt đỏ, mỗi tàu sân bay đều mang theo hàng chục máy bay cùng 6.000 binh sĩ, khiến chúng trở thành mục tiêu hàng đầu khi nổ ra xung đột.

Việc một hàng không mẫu hạm bị đánh chìm trong chiến đấu là điều rất khó tưởng tượng, nhưng không phải là không thể xảy ra, đặc biệt trong bối cảnh những cường quốc như Nga và Trung Quốc liên tục phát triển các vũ khí được mệnh danh là "sát thủ tàu sân bay".

Đầu thập niên 2000, hải quân Mỹ bắt đầu phát triển hàng không mẫu hạm lớp Ford mới để thay thế những chiếc Nimitz trong biên chế. Để bảo đảm khả năng sống sót của lớp tàu sân bay mới trong chiến đấu, họ cần dữ liệu thực tế về tác động của các vũ khí diệt hạm khác nhau với một chiếc tàu sân bay.

Vấn đề lớn nhất với hải quân Mỹ là chưa từng có siêu tàu sân bay nào của họ bị đánh chìm kể từ khi chiếc USS Forestall được biên chế vào thập niên 1950. Phần lớn dữ liệu thiệt hại với siêu tàu sân bay chỉ được mô phỏng dựa trên thông tin từ những tàu sân bay cỡ nhỏ và tàu mặt nước đời cũ, vốn không có các tính năng đặc biệt như siêu tàu sân bay.

USS America được lựa chọn sau khi bị loại biên năm 1996, nhằm giúp hải quân Mỹ đánh giá thiệt hại của các đợt tấn công nhằm vào một siêu tàu sân bay. Tuy nhiên, khi đó vẫn có nhiều ý kiến phản đối việc biến nó thành bia mục tiêu. Nhiều cựu binh từng phục vụ trên USS America, cũng như các nhà lập pháp tỏ ra giận dữ với việc con tàu mang tên nước Mỹ bị bắn chìm.

Một chiếc A-7D được đưa vào khoang tàu trước cuộc thử nghiệm. Ảnh: Drive.

Tuy nhiên, Lầu Năm Góc vẫn quyết tâm theo đuổi kế hoạch đánh chìm USS America. Sau khi quá trình tháo dỡ vũ khí và các hệ thống trên tàu hoàn tất, siêu tàu sân bay này được kéo tới khu vực cách bờ biển bang Virginia gần 500 km vào ngày 19/4/2005. Trên tàu còn có một số xác cường kích A-7D để kiểm tra ảnh hưởng của các vụ nổ trong nhà chứa máy bay.

Hải quân Mỹ đã sử dụng mọi loại vũ khí như tên lửa hành trình, ngư lôi và bom để tấn công USS America. Tuy nhiên, con tàu vẫn trụ vững sau gần 4 tuần hứng chịu các đòn tấn công dữ dội, một phần nhờ thân tàu được chia thành nhiều khoang kín nước, hạn chế việc nước biển tràn vào và làm chìm tàu. Bên cạnh đó, USS America không mang theo nhiên liệu và bom đạn, hạn chế khả năng cháy nổ làm hư hại thân vỏ.

Tới ngày 14/5, hải quân Mỹ kích hoạt các khối chất nổ ở những vị trí hiểm yếu, giúp con tàu nhanh chóng chìm xuống biển. Kết quả của đợt bắn thử nghiệm vẫn là bí mật quốc gia của Mỹ, tới nay chỉ có một bức ảnh chụp lại thời điểm USS America bắt đầu chìm được công bố.

Nhiều khả năng Mỹ sẽ không lặp lại thử nghiệm này trong tương lai, do quá trình tháo dỡ các siêu tàu sân bay hạt nhân lớp Enterprise và Nimitz tốn kém hơn nhiều so với hàng không mẫu hạm dùng động cơ truyền thống như USS America. Bên cạnh đó, chi phí xử lý để chúng không gây hại môi trường cũng rất cao, khiến giải pháp đánh chìm siêu tàu sân bay hạt nhân không khả thi.