Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cơ sở 3, cho biết hạt sen không chỉ dùng để ăn vặt, nấu chè, làm mứt, chế biến nhiều món ăn ngon bổ dưỡng mà còn là dược liệu quý dùng làm thuốc.
Trong Đông y, hạt sen vị ngọt chát, tính bình, quy vào kinh Thận, Tỳ và Tâm. Nó có công năng bổ tỳ ích vị, an thần, dưỡng tâm, sáp trường, ích thận, cố tinh.
Hạt sen còn chữa suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, cơ thể yếu, mất ngủ, ăn kém, di mộng tinh, băng lậu, tâm phiền và chứng ăn uống không tiêu, bồi bổ sức khỏe cho người cao tuổi, phụ nữ sau sinh và người bị bệnh nặng lâu ngày
Loại hạt này rất giàu chất dinh dưỡng, không cholesterol, nhiều vitamin và chứa các hợp chất thực vật có lợi, chống oxy hóa như flavonoid, glycoside, phenolic và alkaloid.
Hạt sen được xem là nguồn cung cấp dưỡng chất tuyệt vời và mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Công dụng bồi bổ sức khỏe của hạt sen.
Giúp ngủ ngon, thư giãn, giảm căng thẳng
Hạt sen có công dụng an thần và chống co thắt nên làm thư giãn dây thần kinh, giúp ngủ ngon hơn.
Hạt sen rất giàu flavonoid, alkaloid, saponin, tanin và terpenoid, là những chất có hoạt tính giải lo âu. Hợp chất isoquinoline alkaloids trong hạt sen tác động làm giãn nở các mạch máu, giảm bớt lo lắng và trầm cảm.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các alkaloid trong hạt sen thể hiện nhiều hoạt động dược lý thần kinh, chẳng hạn như tác dụng an thần, chống co giật, chống trầm cảm và bảo vệ thần kinh.
Ngoài ra, tâm sen giúp cải thiện giấc ngủ nhờ vào thành phần glucozit, vitamin B, vitamin C và chất kiềm, giúp an thần, dễ ngủ, cải thiện tình trạng đau đầu hay đau nửa đầu.
Tốt cho tim mạch
Hàm lượng chất béo và cholesterol thấp, kết hợp với hàm lượng kali cao, khiến hạt sen trở thành thực phẩm tốt cho tim mạch. Lượng natri thấp và magie cao trong hạt sen giữ cho trái tim khỏe mạnh, phòng tránh đái tháo đường, ngừa béo phì và cân bằng huyết áp.
Isoquinoline alkaloids – thành phần tạo ra vị đắng của tâm sen, được chứng minh có tác dụng an thần và chống co thắt, giúp giãn mạch và giảm huyết áp.
Tác dụng hạ đường huyết
Các nghiên cứu chứng minh tác dụng hạ đường huyết của các khoáng chất kali, natri, canxi, magie và mangan trong hạt sen có thể đóng vai trò trực tiếp và gián tiếp trong việc tiết insulin, và duy trì mức glucose bình thường trong cơ thể.
Ngoài ra, hạt sen chứa ít natri và nhiều kali, nên nó làm giảm huyết áp và cũng tốt cho bệnh nhân tiểu đường. Chất xơ và các carbohydrate trong hạt sen cũng góp phần trung hòa lượng cholesterol trong máu giúp ổn định phòng tránh nhiều biến chứng và bệnh tim mạch.
Hạt sen giúp bồi bổ và nâng cao đề kháng cơ thể.
Hỗ trợ tiêu hoá
Hạt sen rất giàu chất xơ, giúp ngăn ngừa táo bón, thúc đẩy nhu động ruột đều đặn, giảm các triệu chứng của bệnh tiêu chảy, góp phần vào sức khỏe tổng thể của đường ruột.
Hạt sen chứa lượng nhỏ alkaloid góp phần vào hoạt động chống co thắt của ruột, do đó làm giảm tiêu chảy. Bị tiêu chảy kéo dài cơ thể sẽ suy nhược, dùng bài thuốc trị tiêu chảy mãn tính.
Tốt cho phụ nữ mang thai
Hạt sen tươi cũng như khô là nguồn canxi và folate tuyệt vời cho mẹ bầu và thai nhi. 100 g hạt sen khô cung cấp 104 μg hoặc 26% folate. Folate cùng với vitamin B12 là một trong những thành phần thiết yếu của quá trình tổng hợp DNA và phân chia tế bào.
Chế độ ăn đầy đủ folate trong thời kỳ mang thai có thể giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh ở trẻ sơ sinh. Bổ sung canxi trong khi mang thai hỗ trợ hệ thống thần kinh, tuần hoàn và cơ xương của người mẹ.
Hạt sen còn giúp an thai, ngừa sảy thai quen dạ, ngừa tiêu chảy, tăng cường khả năng miễn dịch của mẹ bầu.
Vitamin B6 hoặc pyridoxine trong hạt sen được nghiên cứu giúp giảm buồn nôn hiệu quả ở phụ nữ mang thai.
Cải thiện sức khỏe tình dục
Hạt sen chứa các hợp chất có hoạt tính sinh học thực vật, là thuốc kích thích tình dục tuyệt vời làm tăng đáng kể ham muốn tình dục ở cả nam và nữ. Chúng thúc đẩy lưu lượng máu đến các cơ quan sinh sản, cung cấp cho các mô này các chất dinh dưỡng và năng lượng thiết yếu, đồng thời tăng cường sức khỏe tình dục và khả năng sinh sản.
Loại hạt này còn có thể hỗ trợ điều trị hiệu quả rối loạn cương dương ở nam giới và ham muốn tình dục kém ở phụ nữ bằng cách thêm một ít hạt sen rang vào chế độ ăn uống bình thường của một người.
Hãy đưa hạt sen vào thực đơn bồi bổ sức khoẻ cho mình.
Chống oxy hoá, tăng cường miễn dịch
Hạt sen tươi có 31,24 mg/kg vitamin C, là chất chống oxy hoá. Cùng với các hợp chất thực vật có hoạt tính chống oxy hoá khác, ăn hạt sen giúp tăng cường khả năng miễn dịch để chống lại các tác nhân truyền nhiễm và loại bỏ các gốc tự do oxy có hại ra khỏi cơ thể, sẽ làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh như bệnh tim mạch, ung thư.
Nghiên cứu cho thấy hợp chất nepherine trong hạt sen có thể khả năng tiêu diệt và ức chế sự phát triển của tế bào ung thư phổi.
Chống lão hoá
Nghiên cứu cho thấy hạt sen cũng có vai trò trong việc bảo vệ, chăm sóc da và được sử dụng rộng rãi như một chất chống nhăn và làm trắng da.
Ăn hạt sen thường xuyên có thể giúp duy trì làn da tươi trẻ và làm chậm quá trình lão hóa nhờ vào các vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hoá có trong hạt sen.
L-isoaspartyl methyltransferase là enzym chống lão hoá trong hạt sen, giúp sửa chữa và tăng cường sản xuất collagen trong cơ thể, ngày nay chúng cũng được thêm vào mỹ phẩm để dưỡng da, giảm các dấu hiệu lão hoá.
Nhiều món ăn dưỡng nhan từ hạt sen cũng rất được ưa chuộng như món chè dưỡng nhan, chè hạt sen trứng cút, chè hạt sen nhãn lồng.
Chống viêm, giảm đau
Các nghiên cứu cho thấy hạt sen chứa kaempferol, là flavonoid tự nhiên, có chức năng ngăn ngừa viêm nhiễm và giúp khắc phục các mô bị lão hóa, phòng tránh bệnh viêm da, hạn chế những bệnh về da.
Chất chống oxy hóa cũng có thể làm giảm viêm, có thể có lợi cho các tình trạng viêm như viêm khớp dạng thấp, bệnh gút, bệnh vẩy nến và bệnh viêm ruột.
Tác dụng chống viêm được tìm thấy trong hạt sen làm dịu đi những cơn đau trong khoang miệng, hỗ trợ giảm đau do nhiệt miệng, vết loét miệng. Flavonoid trong hạt sen có thể giúp giảm đau.
